چه‌مك و زاراوه‌ى (ماد- میدیا)(ده‌وڵه‌تى ماد) به یه‌كێك له ده‌وڵه‌ته به‌هێز و مێژوویی و ناسراوه‌كانى نێو سه‌راپاى مێژووى كورد و قۆناغى مێژووى كۆن داده‌نرێت، كه له‌نێوان ساڵانى (700-550پ.ز) پێگه و سه‌نگى خۆى له‌سه‌ر خاكى كوردستان بینى. به ئاستێك له ڕووبه‌ره خاكێكى سنوورداره‌وه له ناوچه‌كانى هه‌مه‌دان و موكریانه‌وه، كه ئه‌وكات (هه‌رێمى ماننا)ى پێ ده‌گوترا، گه‌یشته زنجیره چیاكانى قه‌فقاس و ده‌ریاچه‌ى وان له باكوور و كه‌نداوى عه‌ره‌بى له باشوور و كه‌ناره‌كانى
